Oprócz oznaczania wartości swoistego antygenu sterczowego (PSA) istnieje nowa, coraz popularniejsza metoda wczesnego rozpoznawania raka prostaty – Prostata Health Index (PHI). Opowiem, co daje nam ta metoda, jak działa i kiedy jest zalecana.
1. Jak oznacza się wartość PHI?
Ustala się wartość nie tylko wolnego i całkowitego PSA, lecz także PSA prekursorowego, tak zwanego
[-2]pro-PSA. Naukowcy odkryli następujący związek pomiędzy tymi wartościami: im wyższe stężenie [-2]pro-PSA i całkowitego PSA i im niższe stężenie wolnego PSA, tym większe prawdopodobieństwo, że pacjent cierpi na agresywnego raka prostaty.
Ocena wartości PHI PHI prawdopodobieństwo raka 0–20,9 niewielkie, 8,4% 21–39,9 umiarkowane, 21% ≥ 40 wysokie, 44% |
2. Co jest najważniejsze przy ocenie wyniku?
Wszystkie formy PSA (całkowite – tPSA, wolne – fPSA i prekursorowe – [-2]pro-PSA) muszą pochodzić z tej samej próbki krwi. Należy zapewnić transport próbki w pojemniku chłodniczym i zadbać o to, by laboratorium zajęło się nią w ciągu 24 godzin.
3. W jakim stopniu wyniki są pewne?
Badania wykazały, że test PHI daje bardziej prawdopodobne wyniki niż określanie wartości PSA. W większości przypadków podwyższone wartości PSA świadczą o innych chorobach, takich jak łagodne powiększenie prostaty i tylko u około 30% pacjentów rzeczywiście stwierdza się raka. Nowy marker charakteryzuje się 2,5-krotnie zwiększoną trafnością we wczesnym rozpoznawaniu raka prostaty. Dzięki temu, że jest to metoda wysoko specyficzna, można uniknąć niepotrzebnych biopsji i ich negatywnych następstw.
Moja rada Nie należy polegać wyłącznie na wartości samego PHI czy PSA. Warto skorzystać z obu tych metod, bo zastosowane łącznie charakteryzują się większą trafnością. Przede wszystkim polecam zbadać PHI w sytuacji, gdy wartość PSA budzi wątpliwości. |
4. Czy PHI wykrywa raka?
Nie. Jedynym źródłem faktycznych dowodów na zachorowanie na raka jest wciąż badanie próbki tkanki pobranej podczas biopsji.
5. Kwestia kosztów
Badanie wartości PHI, podobnie jak PSA, nie jest świadczeniem refundowanym. Koszt wynosi od 80 do 100 euro.