Leczenie raka: rodzaj i zakres terapii hormonalnej?

Günter Steinodpowiada: Zazwyczaj na początku podaje się analogii GnRH (gonadoliberyny), a dodatkowo, aby zapobiec wzrostowi poziomu androgenów (fare-up), leki przeciwandrogenowe. Obecnie jednak bada się dalsze możliwości leczenia, takie jak przykładowo leczenie przerywane.

Blokada hormonalna – leczenie przerywane

Zamiast długofalowego leczenia przeciwandrogenowego możliwa jest tak zwana terapia przerywana. Naprzemiennie przeplatają się tutaj fazy leczenia z fazami nieleczenia (czyli przerwy). Przerwa trwa do momentu, w którym poziom PSA znowu wzrośnie. W czasie przerw spowodowanych przez terapię skutki uboczne mogą się wycofać, co ma korzystny wpływ na jakość życia pacjenta. Nie wpływa to jednak negatywnie na wynik leczenia.

Taki rodzaj terapii jest zalecany szczególnie wtedy, gdy po pierwotnym usunięciu lub naświetlaniach prostaty poziom PSA znowu wzrasta, ale nie pojawiły się przerzuty.

Uwaga!

Istnieją pierwsze wskazania co do tego, że oczekiwana długość życia pacjenta może przynajmniej długofalowo spaść, jeśli blokada hormonalna będzie wciąż przerywana.

Wciąż dyskutuje się na temat „potrójnej blokady hormonalnej”

Potrójna blokada hormonalna jest sposobem leczenia pochodzącym ze Stanów Zjednoczonych. Polega ona na podawaniu trzech różnych substancji czynnych, które na trzy różne sposoby atakują guz i jego przerzuty. Stosuje się tutaj analog GnRH, lek przeciwandrogenowy oraz inhibitor 5-alfa-reduktazy. Potrójna blokada hormonalna jest stosowana podobnie jak terapia przerywana. Po czasie niezbyt krótkiej i niezbyt długiej fazy leczenia następuje możliwie długa przerwa, w czasie której podaje się tylko inhibitor 5-alfa-reduktazy jako element terapii podtrzymującej. Powtórzenie całości terapii zasadniczo jest możliwe. Jeżeli stwierdzi obecność jednego lub więcej czynników wysokiego ryzyka, dodatkowo wdraża się chemioterapię.

Do tych czynników ryzyka zaliczamy:

- poziom PSA > 20 ng/ml

- suma Gleasona > 3+ 4

- jeżeli problemem dotkniętych jest więcej niż połowa sztanc w pobranej biopsji (w zakresie przekraczającym 50%) lub pojawiły się przerzuty.

Terapię można wprowadzić maksymalnie przez 24 miesiące. Pojawiające się w jej czasie skutki uboczne ustępują w okresie 3 do 6 miesięcy po zakończeniu terapii.

Uwaga!

Potrójna blokada hormonalna nie jest dopuszczona jako sposób leczenia raka prostaty. W wyniku tego za większość leków pacjent musiałby zapłacić sam. Mowa w tym wypadku tutaj o lekach off-label-use, czyli stosowanych w celu innym, niż ten, do którego pierwotnie zostały one dopuszczone. Dlatego też większość urologów nie jest gotowa na stosowanie tego typu leczenia.

Minimalna blokada – mniej skutków ubocznych, ale niewiele badań

Kolejna możliwość leczenia, jednak obecnie niepoparta jeszcze wieloma badaniami, to tak zwana blokada androgenowa minimalna (zwana również obwodową). Substancje czynna finasteryd, która dotychczas stosowana była przy łagodnym przeroście prostaty, ingeruje w zmiany poziomu testosteronu i jest łączona z niesteroidowym lekiem przeciwandrogennym. Zaletą tej terapii ma być mniej skutków ubocznych i mniejszy wpływ na życie seksualne pacjenta.