Tak działa nasze "okno na świat"

Bodźce wzrokowe przekształcane są w oczach w impulsy elektryczne. Na ich podstawie mózg tworzy trójwymiarowe obrazy. W sposób uproszczony możemy sobie wyobrazić nasze oczy jako kamery. Poniżej wyjaśnimy ich budowę i sposób działania.

Gałka oczna jest chroniona dookoła przez nieprzepuszczającą światła błonę – jak aparat fotograficzny przez plastikową obudowę. Tylko z przodu znajduje się część przezroczysta, którą możemy porównać z obiektywem kamery. Część ta składa się z rogówki (zewnętrzna sklepiona warstwa ochronna), przedniej komory oka, źrenicy, tęczówki i soczewki. Wpadające do oka wiązki światła są załamywane w taki sposób, dzięki któremu na siatkówce powstaje ostry obraz.

Promienie światła wpadają przez źrenicę do wnętrza oka. Tęczówka jest zbudowana z włókien mięśniowych, ułożonych wokół źrenicy jak na okręgu. Ich struktura jest u każdego człowieka inna. Gdy źrenica zmienia swoją szerokość, tęczówka może się zwężać lub rozszerzać niczym przesłona aparatu fotograficznego: gdy światła jest dużo – zwęża się i tym samym wpuszcza go mniej do wnętrza oka, a przy zmroku rozszerza się, aby móc wpuścić więcej światła.

Bezpośrednio za źrenicą znajduje się soczewka – jej nazwa pochodzi od kształtu ziarna soczewicy. Zbudowana jest z klarownej, pozbawionej struktury substancji. To tutaj załamywana jest wiązka światła. Najmniejsze mięśnie – tak zwane mięśnie rzęskowe – dopasowują kształt soczewki w zależności od odległości obserwowanego przedmiotu do Twoich oczu. Za soczewką znajduje się ciało szkliste, które przesyła wiązkę światła dalej. Ciało szkliste jest wypełnione przejrzystą masą o żelowatej strukturze, przez którą wiązka światła swobodnie trafia do siatkówki.

Ściana ciała szklistego jest „wyłożona” siatkówką – ultracienką, niezwykle wrażliwą na światło warstwą tkanki.

Zbudowana jest z milionów wrażliwych na światło komórek. Związane wiązki światła trafiają na siatkówkę i są tutaj przetwarzane w impulsy elektryczne. Najbardziej wrażliwym punktem siatkówki jest Makula Lutea (plamka żółta). To tutaj znajduje się także punkt najostrzejszego widzenia. Ostrość widzenia zmienia się z wiekiem.

Wynikiem załamania światła na rogówce i w soczewce jest obraz odwrócony do góry nogami, w odbiciu lustrzanym i w dodatku znacznie zmniejszony. Nerw wzrokowy przekazuje informacje do określonych obszarów w mózgu. Dopiero tam następuje „świadome widzenie”. Kora wzrokowa bierze się do pracy: na podstawie otrzymanych impulsów wytwarza spójny obraz trójwymiarowy. To, co nam się wydaje, że widzimy, to obraz komputerowy. Dopiero jego przetworzenie przez neurony kory mózgowej pozwala na stworzenie rozpoznawalnego dla nas obrazu.