Kaszel u dziecka: o czym może świadczyć i jak z nim walczyć?

Gdy u dziecka pojawia się uciążliwy kaszel, wielu rodziców z niepokojem obserwuje rozwój sytuacji i poszukuje sposobów na ulżenie maluchowi przy dolegliwościach, z którymi się zmaga. By zrobić to skutecznie, trzeba wiedzieć, z jakim problemem mamy do czynienia. Wśród rodzajów kaszlu u dzieci można wyróżnić między innymi kaszel infekcyjny i nieinfekcyjny. Można też dokonać innego podziału: na kaszel suchy i mokry. Suchy kaszel u dziecka jest uciążliwy i nieproduktywny, co oznacza, że nie pomaga w odkrztuszaniu wydzieliny. Często towarzyszy mu silny ból gardła. Z kolei mokry kaszel u dziecka jest nazywany kaszlem produktywnym, ponieważ oczyszcza drogi oddechowe ze zgromadzonego śluzu. Najczęściej kaszel u dziecka wiąże się z infekcją dróg oddechowych, a za nią odpowiadać mogą zarówno wirusy, jak i bakterie. Zwykle kaszel jest efektem kataru, który ścieka po tylnej części gardła i przyczynia się do podrażnienia śluzówki. Nie jest to jednak jedyna możliwa przyczyna. Kaszel u dzieci miewa często również charakter alergiczny. Można go rozpoznać po tym, że kaszel pojawia się w określonych sytuacjach, czyli w związku z ekspozycją na dany alergen. Kaszel nieinfekcyjny może też występować z powodu podrażnienia śluzówki dymem, kurzem lub też ciałami obcymi w drogach oddechowych. Poza tym może go wywoływać refluks żołądkowo-przełykowy. Kaszel suchy pojawia się zazwyczaj na początku infekcji lub ma charakter alergiczny. Może też występować przy zapaleniu płuc. Kaszel mokry to natomiast częsty objaw na dalszych etapach infekcji dróg oddechowych, a poza tym może wskazywać na zapalenie oskrzeli. Szczególnie niepokojącą odmianą kaszlu u dziecka jest tzw. kaszel szczekający, który może być objawem zapalenia krtani i tchawicy, a niejednokrotnie również schorzeń zakaźnych. Istnieje również kaszel świszczący, który towarzyszy na przykład astmie. 

Gdy kaszel daje się dziecku mocno we znaki, najlepiej skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie leki. Na rynku dostępne są różne syropy na kaszel dla dzieci – w tym preparaty na kaszel mokry oraz suchy. Rodzice, którzy mają problem z odróżnieniem rodzaju kaszlu, mogą wybrać syrop działający zarówno na kaszel mokry, jak i suchy. Specyfiki na kaszel często mają owocowy smak, dzięki czemu podawanie ich najmłodszym nie jest tak problematyczne. Wiele środków na kaszel dla dzieci dostępnych jest bez recepty, co jednak nie oznacza pełnej dowolności w ich stosowaniu. Decydując się na syropy na kaszel dla dzieci, należy zawsze dobierać preparat do wieku pociechy oraz rodzaju kaszlu. Nie podaje się syropów przeciwkaszlowych przy kaszlu mokrym, gdyż mogą utrudniać oczyszczanie dróg oddechowych. Zawsze należy też szczegółowo zapoznać się z ulotką preparatu, jego składem, przeciwwskazaniami i możliwymi skutkami ubocznymi, a w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. 

Dokuczliwy kaszel u dziecka można również łagodzić domowymi sposobami. Można je wykorzystać zarówno przy kaszlu mokrym, jak i suchym. Wśród domowych sposobów na kaszel u dziecka można wyróżnić:

•  pilnowanie odpowiedniego nawilżenia dziecięcego pokoju – pomieszczenie należy wietrzyć, a przy tym warto korzystać z nawilżacza powietrza, gdyż suche powietrze dodatkowo podrażnia śluzówkę i może nasilać suchy kaszel oraz zwiększać ból gardła,
• wykonywanie inhalacji z soli fizjologicznej, które nawilżają śluzówkę i rozrzedzają wydzielinę, 
• pilnowanie, aby dziecko piło odpowiednią ilość płynów,
•  podawanie dziecku dobrej jakości miodu – dotyczy to jednak starszych dzieci, gdyż tym najmłodszym nie można podawać miodu. Ponadto może on uczulać, więc należy go stosować ostrożnie,
•  spanie w podwyższonej pozycji ciała – warto użyć dodatkowej poduszki, tak aby dziecko spało w pozycji półsiedzącej,
•  nacieranie klatki piersiowej dostosowaną do wieku malucha maścią o działaniu rozgrzewającym i ułatwiającym oddychanie,
•  syrop z cebuli – wystarczy pokrojoną cebulę zalać miodem lub zasypać cukrem, a puści sok, który można kilka razy dziennie podawać dziecku, 
• oklepywanie dziecięcych pleców dłonią ułożoną w łódeczkę – pomaga to w odrywaniu wydzieliny z dróg oddechowych. 

Każdy kaszel u dziecka powinien dla rodzica stanowić sygnał alarmowy i informację, by bliżej przyjrzeć się kondycji zdrowotnej pociechy. Wizyty u lekarza zawsze wymaga kaszel u niemowląt i najmłodszych dzieci. W tym przypadku nie ma co zwlekać z wizytą u pediatry. U małych dzieci kaszel często postępuje szybko i może mieć groźne powikłania. W przypadku starszych dzieci kaszlących z wizytą można wstrzymać się kilka dni, wdrażając leczenie domowe oraz obserwując malucha i rozwój sytuacji. Z kaszlącym dzieckiem należy się koniecznie zgłosić do lekarza, jeśli pojawią się dodatkowe niepokojące objawy, takie jak wysoka gorączka, duszności, świszczący oddech i trudności w oddychaniu, wysypka czy biegunka. Konsultacji z pediatrą wymagają też wymioty po napadach kaszlu, odkrztuszanie krwi czy pojawienie się obrzęków (na przykład twarzy).