Napój na bazie słodu, ocet, wypieki czy kefir: w wielu produktach spożywczych ukrywa się alkohol. Informacja na ten temat jest zazwyczaj niewystarczająca. Podpowiemy wam, jak się przed tym chronić.
Bezalkoholowe? Nie do końca
Zapewne nieraz znalazłaś/znalazłeś się w następującej sytuacji: ktoś zaprosił cię na wieczorną imprezę, ale ty chcesz wrócić samochodem do domu. Pijesz więc tylko piwo bezalkoholowe. Jednak po kilku butelkach czujesz się lekko na rauszu. Jak to możliwe? To bardzo proste. Nawet jeśli piwo deklarowane jest jako bezalkoholowe, może zawierać do 0,5% alkoholu. Taka zawartość wynika z procesu produkcji i jest dopuszczalna. Obecnie na podstawie ustaw producentom wolno określać napoje jako „bezalkoholowe”, jeśli zawartość alkoholu w nich nie przekracza 0,5% objętości. Co przeraża najbardziej: również napoje na bazie słodu, którymi często częstuje się dzieci, mogą zawierać do 1% objętości alkoholu.
Procenty ukrywają się jednak nie tylko w rzekomo bezalkoholowym piwie i napojach słodowych, ale również w wielu innych produktach spożywczych, które codziennie kupujesz w sklepie: czerwonej kapuście z puszki, serowym fondue, w gotowych zupach czy wypiekach. Niewielkie ilości alkoholu, jakie znajdują zastosowanie w procesie produkcyjnym, na przykład do rozpuszczania aromatów, w ogóle nie muszą pojawić się w informacji o składzie produktu.
Zasadniczo producenci mają prawo do dodawania nieograniczonych ilości alkoholu do swoich wyrobów. Jeśli ilość taka przekroczy 1,2% objętości, informacja taka musi znaleźć się na etykiecie. To jednak kolejna przesłanka do wprowadzania konsumentów w błąd: rzadko kiedy czytamy słowo „alkohol”. Do produktów spożywczych może on być bowiem dodawany w różnych postaciach, czasami nawet „w postaci ukrytej” – jako tak zwana woda różana.
Substancje w produktach spożywczych, za którymi kryje się alkohol
- alkohol etylowy
- etanol
- spirytus
- ocet winny brandy
- brandy, wino białe
- amaretto
- okowita owocowa , likier, rum
- madera
- woda różana
- kirsz.
W twoich potrawach znajduje się zatem więcej alkoholu, niż zdradza przemysł spożywczy – i niekoniecznie musi mieć to korzystny wpływ na twoje zdrowie: alkohol szkodzi wątrobie, ale także sercu i układowi nerwowemu.
Na ten moment żaden naukowiec z całkowitą pewnością nie może powiedzieć, od jakiej ilości spożytego alkoholu zaczyna się poważne ryzyko dla zdrowia. Niektórzy mówią tylko: „Nie istnieje dawka, której bezpieczeństwa moglibyśmy być pewni.”
Dlatego postaraj się spożywać jak najmniej alkoholu. Osoby ze schorzeniami wątroby czy trzustki powinny go w ogóle unikać. W przypadku niepijących alkoholików nawet najmniejsza ilość może spowodować powrót do nałogu.
W tabeli na następnej stronie przedstawiamy produkty spożywcze gotowe, w których często można znaleźć duże ilości alkoholu. Staraj się spożywać jak najmniej z nich. Sosy i zupy możesz zawsze przyrządzać samodzielnie w domu.
Alkohol znajdziesz również w nieprzetworzonych produktach spożywczych, przede wszystkim w owocach i sokach owocowych. Odpowiedzialny jest za to naturalny proces fermentacji: cukier owocowy przekształca się w alkohol.
W porównaniu z innymi owocami, dojrzałe banany zawierają ogromne ilości cukru. Ze względu na naturalny proces fermentacji, 5 bardzo dojrzałych bananów zawiera taką samą ilość alkoholu jak 1 małe piwo. Dlatego najlepiej zjadać banany, zanim dojrzeją.
Jeśli otworzymy sok owocowy, znajdujące się w powietrzu drożdże mogą przyczynić się do procesu fermentacji. Dlatego zaleca się przechowywanie soków owocowych w zamkniętych pojemnikach. Specjalnym przypadkiem jest tutaj sok winogronowy: na skórce winogron w naturalny sposób znajdują się duże ilości drożdży. Dlatego też te owoce fermentują chętniej niż inne. Sok winogronowy może nawet w 1% objętości składać się z alkoholu.
Kefir również nie jest produktem spożywczym dla abstynentów. Produkt ten powstaje dzięki ziarnom kefiru składającym się między innymi z bakterii kwasu mlekowego i drożdży. Ze względu na fermentację drożdży, napój ten zawiera alkohol. Alkohol może stanowić nawet 2% objętości kefiru. To dotyczy przypadków samodzielnego wytwarzania kefiru. kefir produkowany komercyjnie do sklepów ma znacznie niższą zawartość alkoholową i jest z reguły produkowany bez ziaren kefiru.
Produkcja octu polega na przerabianiu wina przez bakterie za pomocą tlenu w kwas octowy i wodę. W gotowym occie zostaje zawsze resztka alkoholu. Jego ilość uzależniona jest od tego, jakiego wina użyto jako produktu wyjściowego i wynosi od 0,2 do 1,5% objętości. Ocet balsamiczny jest przykładowo „wysokoprocentowy”. Jeśli podczas przygotowywania posiłków chcesz zrezygnować z alkoholu, zalecamy: dla uzyskania lepszego smaku potrawy doprawiaj ją sokiem cytrynowym zamiast octem.
Naukowcy bardzo zwracają również uwagę na zawartość alkoholu w słodyczach, gdyż przyzwyczaja on dzieci i młodzież do swojego smaku. Zahamowanie w kwestii sięgania po napoje alkoholowe, np. kolorowych napojów alkoholowych, bardzo w ten sposób spada. Z tego powodu należy chronić nasze pociechy przed produktami spożywczymi zawierającymi alkohol.
MOJA PORADA
W restauracjach, piekarniach, lodziarniach, kawiarniach czy kantynach często doprawia się potrawy alkoholem. Klienci nie są jednak zawsze o tym informowani. Warto zatem zadawać pytania na ten temat.
Ukryty alkohol w produktach spożywczych* |
||
produkt spożywczy |
przykład |
możliwy dodatek alkoholu |
słodkie produkty spożywcze |
||
Słodycze |
czekolada, cukierki, żelki owocowe |
Likier, brandy, kirsz, woda różana, madera |
Desery |
kisiele owocowe, owoce gotowane w cukrze, budyń, tiramisu, mus czekoladowy |
wino czerwone, wino białe, amaretto, rum, ajerkoniak, woda różana |
produkty gotowe |
||
zupy i sosy |
zupa ogonowa, cebulowa, rybna, sosy pieczeniowy |
wino czerwone, wino białe, brandy, likier, madera |
dania mięsne |
polewka drobiowa, dania z dziczyzny, gotowe klopsiki |
ocet winny brandy, ocet winny, wino białe, wino czerwone |
dania rybne |
filety rybne, małże |
ocet winny brandy, wino białe |
marynowane warzywa |
kiszona kapusta, kapusta czerwona |
ocet winny brandy, ocet winny, wino czerwone |
potrawy na bazie sera |
fondue serowe |
wino białe, kirsz |
wyroby piekarnicze |
||
ciasta i wypieki |
szwarcwaldzki tort wiśniowe, tort biszkoptowy, rogaliki |
rum, kirsz, likier, wino czerwone, wino białe |
* Sporządzono na podstawie informacji uzyskanych od Centrali Konsumenckiej w Hamburgu.