Łasuch, maruda lub niejadek: jak osiągnąć spokój przy stole

Dzieci od samego początku są oddzielnymi osobowościami, które mają swoje preferencje i antypatie. Niestety nie wszystko da się załatwić dawaniem przez rodziców dobrego przykładu, choć mama i tata są niezwykle ważni!

Nowe produkty lub nowe smaki dziecko akceptuje najczęściej we wczesnym dzieciństwie. Dlatego warto od maleńkości podawać dziecku różne potrawy. Im więcej różnorodnych składników zaoferujecie Państwo swoim maluszkom, tym większy wybór produktów zostanie na stałe zaakceptowany przez dziecko. I nie musicie się Państwo obawiać ewentualnych alergii, ponieważ w ostatnich latach udowodniono, że zbyt „ostrożne” i ograniczone odżywianie w wieku 4 -12 miesięcy wręcz zwiększa ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej, a nie chroni przed nią!

W wieku niemowlęcym maluszki najczęściej chętnie jedzą warzywa, zmienia się to dopiero po ok. 18 miesiącu życia. Dzieci stają się wówczas znacznie bardziej wybredne. W wieku 4 lat jeszcze bardziej zmniejsza się gotowość do próbowania nowych smaków. Poprawa następuje dopiero ok. 8-10 roku życia. Tak więc marudzenie przy stole w pewnym sensie jest całkowicie normalne!

Jeśli Państwa dziecko odrzuca jakąś potrawę lub jakiś składnik odżywczy, pomóc może jedynie cierpliwość i wytrzymałość. Dzieci powoli przyzwyczajają się do nowych smaków. Jeśli Państwa dziecko uważa, że to co znajduje się na talerzu jest „paskudne”, powinniście Państwo to zaakceptować, ale mimo to nadal podawać mu tę potrawę. Eksperymenty pokazały, że małe dzieci, które początkowo odrzucały pewien produkt, w końcu go akceptowały, jeśli był on im podawany w ciągu kolejnych dni 8-10 razy (!).

Jeśli maluchy w końcu odważą się spróbować czegoś nowego, jest to całkowicie normalne, że na początku skosztują tego w małych ilościach, np. jeden gryz lub jedna łyżeczka. Takie zachowanie spotykane jest również u zwierząt, które ostrożnie testują nowe źródła pożywienia. Jeśli po takiej próbie nie wystąpią negatywne reakcje, jak bóle brzucha, wymioty czy biegunka, następnym razem dziecko zje więcej. Bo, jak można zaobserwować, ludzie zazwyczaj przez dłuższy czas unikają pokarmu, po którym dostali mdłości lub torsji (niezależnie od tego, czy dana rzecz faktycznie była bodźcem wyzwalającym nieprzyjemne objawy). U dzieci pojedyncze złe doświadczenie z jakimś produktem może spowodować wieloletnie unikanie „winowajcy”.

Jeśli chodzi o przekonywanie dziecka do nowych produktów, dobry przykład jest nie do przecenienia. Badania wykazały, że maluchy w wieku 1-4 lata próbują nowego pokarmu dwa razy częściej, jeśli mama i tata (lub inne zaufane osoby) najpierw sami zjedzą kawałek. Również jeśli rodzice i rodzeństwo zjada jakąś potrawę z widocznym smakiem i przyjemnością, maluchy chętniej po nią sięgają.

Zazwyczaj w pierwszym i drugim roku życia wiele dzieci ma fazę na jedzenie palcami i zabawę jedzeniem. Takie zachowanie jest naturalnym elementem rozwoju i nie powinno być zabraniane przez rodziców. Badania udowodniły, że taki kontakt z żywnością zwiększa szansę na przyzwyczajenie się do nowych smaków. Dzieci, które jedzą samodzielnie, mogą oblizywać palce i bawić się jedzeniem, szybciej je akceptują niż maluchy, którym się tego zabrania. Najwyraźniej dzieci muszą odkrywać jedzenie wszystkimi zmysłami!

Małe dzieci i dzieci w wieku przedszkolnym, które z zachwytem opróżniają talerze, należą raczej do mniejszości. Większość maluchów, przynajmniej w pewnych fazach, „alergicznie reaguje na warzywa”, gwałtownie odrzuca określone produkty spożywcze lub po prostu zamienia się w niejadka. Cztery najczęściej spotykane typy niejadków opisane zostały w tabeli na końcu artykułu.

• Ukrywajcie warzywa w kulkach z mięsa, racuchach lub waflach. Również zmiksowane zupy i sosy świetnie nadają się do „ukrycia warzyw”.

• Podawajcie swojemu dziecku pokrojone warzywa i owoce, a do tego jeden lub kilka dipów do wyboru.

• Spróbujcie podać dziecku warzywa w płynie. Sok warzywny (np. marchewkowy) i sok owocowy (np. pomarańczowy lub jabłkowy) można pomieszać ze sobą tworząc smaczne napoje lub smoothies (jeśli dodacie Państwo zmiksowane owoce).

• Uprawiajcie samodzielnie warzywa lub zioła na parapecie, w ogrodzie lub na balkonie (np. pomidorki koktajlowe). Jeśli pozwolicie Państwo dziecku przyjąć rolę małego ogrodnika samodzielnie podlewającego rośliny, wtedy Wasz maluch chętniej będzie sięgał po wyhodowane produkty.

• Podawajcie dziecku zbilansowane posiłki o stałych porach. Państwa dziecko zdecyduje, co i w jakiej ilości zje. Pogódźcie się z tym, że wiele produktów zostanie odrzuconych.

• Nie biegajcie za dzieckiem z jedzeniem i nie zabawiajcie go podczas jedzenia

• Zadbajcie o ładnie nakryty stół i miłą atmosferę w trakcie posiłku.

• Nie nakładajcie za dużo – to tylko odstraszy niejadka!

• Serwujcie za każdym razem nowe kombinacje i podawajcie je w zaskakującej postaci, np. jako zupa z kubeczka, w małych porcjach na zastawie dla lalek, zupę pomidorową z pianką mleczną (jak w przypadku cappucino).

• Organizujcie zabawy ze smakami. Pozwólcie dziecku próbować różnych produktów z zawiązanymi oczami, np. różnych owoców lub rodzajów pieczywa.

• Podawajcie dziecku częściej słodkie dania, aby zaspokoić apetyt maluszka na słodkości, np. zapiekankę z jabłkami lub ryż na mleku z samodzielnie zrobionym kompotem.

• Jeśli przyrządzicie kanapkę na słodko, istnieje większe prawdopodobieństwo, że Państwa dziecko zaakceptuje pieczywo pełnoziarniste z drobno mielonej mąki.

• Serwujcie maluchowi słodkawe rodzaje warzyw, jak marchewka, dynia, kukurydza czy kalarepa.

• Przygotowujcie częściej zdrowe desery z owocami oraz twarożkiem lub jogurtem.

• Tworząc surówki, mieszajcie owoce z warzywami.

• Doprawiajcie sosy na słodko. Zamiast cukru możecie użyć gęstych soków (np. jabłkowego lub gruszkowego).

• Zamiast słodyczy podawajcie dziecku słodkie, dojrzałe owoce lub też – w mniejszych ilościach – ich suszone odpowiedniki.

• Przyrządzajcie samodzielnie lody, mieszając i zamrażając zmiksowane owoce z jogurtem.

• Przyrządzajcie Państwo jedzenie, np. makaron, ryż lub racuchy, z dużą ilością sosu lub dipem.

• Gotujcie warzywa w postaci zup i sosów.

• Serwujcie mięso w postaci mielonej, która jest najłatwiejsza do pogryzienia.

• Podawajcie rybę w formie potrawki z dużą ilością śmietanowego sosu.

• Krójcie pieczywo w wąskie paski, ewentualnie usuwajcie nawet skórkę, i smarujcie je np. delikatnym twarożkiem (wymieszanym z mlekiem na kremową masę!).

• Przed podaniem musli, rozmiękczcie płatki i rozgniećcie lub zetrzyjcie owoce.

  Tabela. Cztery najczęściej spotykane typy niejadków