Anty-Aging. Część 1: Zachowaj sprawność czterdziestolatka!

Ludzie zawsze chcieli dożywać sędziwego wieku, być może nawet, w swej zuchwałości, osiągnąć nieśmiertelność. Nawet, jeśli wydaje się wątpliwe, że to ostatnie byłoby takie dobre, to miło by było posiadać środek przeciwko starzeniu się. Ale żeby ten środek, czy sposób zapobiegania starzeniu się znaleźć, trzeba najpierw wiedzieć, dlaczego się starzejemy.

Ogólnie rzecz biorąc, są dwie teorie, które usiłują uzasadnić proces starzenia się:

1. Zaprogramowany proces starzenia się. U podstaw teorii leży przekonanie, że na każdym etapie życia zachodzą w organizmie określone zmiany. I tak na przykład zostało zaprogramowane biologicznie, że kości stają się słabsze, czy też narządy zmysłów nie funkcjonują już tak dobrze. Zapatrywanie to bierze również za pewnik, że nie ma możliwości wpłynięcia na starzenie się, i że w związku z tym wszelkie działania mające na celu powstrzymanie starzenia się z góry skazane są na porażkę.

2. Starzenie się jako proces przypadkowy. Zgodnie z tą teorią wychodzi się z założenia, że starzeniem kierują wpływy zewnętrzne. Może to być na przykład stres oksydacyjny, który uszkadza komórki, a tym samym materiał genetyczny.

W Twoim organizmie zachodzi wiele procesów, które mogą przyśpieszyć starzenie. Należą do nich:

Spadek poziomu hormonów. Wcześniej obowiązywało stwierdzenie: masz niski poziom hormonów, ponieważ jesteś wiekowy. Dzisiaj wiemy już, że starzejemy się, ponieważ spada poziom hormonów. A to wielka różnica – bo jeśli utrzymać hormony na wysokim poziomie, można tym samym uniknąć również szybkiego starzenia. Hormony to specjalne substancje produkowane w organizmie, które uruchamiają reakcje w nim zachodzące. Gdy spada poziom hormonów, odpowiednio wyhamowywane są również reakcje w organizmie.

Niski poziom hormonów jest odpowiedzialny za to, że jesteś zmęczony, że nie możesz się skoncentrować, zawodzi cię pamięć, albo źle śpisz. Wówczas wartości testosteronu, melatoniny lub DHEA są za niskie. Dzisiaj wiemy już także, że zjawiska te ulegają złagodzeniu, gdy pobudzi się wytwarzanie hormonów w organizmie.

Szkody spowodowane stresem oksydacyjnym. Do życia potrzebujesz tlenu. Ale na dłuższą metę tlen jest również szkodliwy. Zostaw na stole przekrojone na pół jabłko, a zbrązowieje. Jest to skutek stresu oksydacyjnego – słowo to oznacza oddziaływanie wolnych rodników na organizm. Wolne rodniki to cząsteczki tlenu, które zawierają jeden lub kilka wolnych elektronów. Powstają w wyniku tego niestabilne wiązania, których jedynym celem jest stać się stabilnymi. W tym celu kradną z cząsteczek elektrony – czego skutkiem jest zniszczenie okradzionych molekuł i obumieranie składających się z nich komórek.

Składniki komórek, okradane z molekuł przez wolne rodniki, to błona komórkowa, jądro komórki lub mitochondria. Każdego dnia ponad 10 000 wolnych rodników próbuje zaatakować materiał genetyczny. Jeśli dodać do tego jeszcze czynniki ryzyka, jak palenie papierosów, stres czy niezdrowe jedzenie, liczba ataków wzrasta do wartości milionowych. Skutkiem są choroby przewlekłe, jak na przykład choroba Alzheimera, choroba Parkinsona czy rak.

Szkody będące wynikiem słabego układu odpornościowego. Każdego dnia Twój układ odpornościowy wyłapuje miliony zarazków chorobotwórczych. Dochodzą do tego zmiany morfologiczne w komórkach, których dzienna liczba sięga milionów, a prowadzą one do powstawania komórek rakowych. Aby funkcjonowanie układu immunologicznego przebiegało bez zakłóceń, potrzebna jest grasica. Jest ona najważniejszym gruczołem dokrewnym tegoż układu. W ciągu pierwszych lat życia każdego z nas gruczoł ten dostarczył bardzo wielu substancji ważnych dla budowy układu odpornościowego. Stopniowo jednak ilość tych substancji spada – aż w końcu dochodzi do zera. Wówczas wzmacnianie systemu odpornościowego, a tym samym ochrona przed chorobami, staje się zadaniem każdego, kto chce utrzymać zdrowie.

Brak tlenu. Bez tlenu możesz przeżyć najwyżej pięć minut. Dlatego potrzebujesz tej substancji, która przez drogi oddechowe i płuca dostaje się do krwi, skąd jest transportowana po całym organizmie. Gdy jesteś młodą osobą, nie stanowi to żadnego problemu. Z wiekiem jednak słabną mięśnie oddechowe, zmniejsza się ruchomość Twojej klatki piersiowej i spada liczba pęcherzyków płucnych. Ponadto zmęczeniu ulegają systemy transportujące tlen w całym organizmie. W wyniku tych procesów do komórek dostaje się coraz mniej tlenu, w związku z czym nie mogą się one już odpowiednio regenerować. A to już powolna, ale pewna śmierć dla komórek.

Słabe mitochondria. Mitochondria to elektrownie komórek. Dostarczają energii, której komórki bardzo potrzebują do przemiany materii. Ale wolne rodniki atakują mitochondria i niszczą je. Komórki nie mają już wystarczającej ilości energii do swojej dyspozycji, w efekcie czego spowalnia metabolizm.

Samozniszczenie organizmu. System immunologiczny oprócz ochrony organizmu przed atakami pełni jeszcze inna rolę. Musi chronić własne komórki przed autoagresją i samozniszczeniem. Zdolność ochrony organizmu przed samozniszczeniem z wiekiem również spada – więc coraz więcej komórek zostaje tą drogą utraconych.

Ale z procesem starzenia nie trzeba się po prostu godzić. Jest kilka drobnych rzeczy, które każdy z nas powinien wdrożyć w życie, jeśli chce się cieszyć zdrowiem i sprawnością na starość. Należy do nich właściwe odżywianie, tak samo jak odpowiednia ilość ruchu i unikanie stresu.