W następstwie zmian klimatycznych musimy liczyć się z dalszym wzrostem fal „afrykańskich” upałów – nie tylko w Moskwie, Nowym Jorku, Tokio i Toronto, ale także w Warszawie, Wrocławiu i Poznaniu. Takie okresy ekstremalnych letnich upałów są szczególnie ryzykowne dla osób starszych. Fala upałów w 2003 roku pochłonęła aż 70 000 istnień ludzkich w całej Europie. Co możesz zrobić, aby przetrwać gorące dni w dobrym zdrowiu?
Wszyscy wiemy, że temperatura naszego ciała nie powinna ani spaść poniżej, ani też przekroczyć około 37°C. Najważniejszym mechanizmem zapewniającym to naszemu organizmowi przy wysokich temperaturach na zewnątrz jest pocenie się. Jednak nie działa to już wtedy, gdy temperatura i wilgotność powietrza na zewnątrz są zbyt wysokie. Ekstremalnie wysoka temperatura 50°C i wilgotność powietrza zaledwie 30% to warunki, w jakich zdrowy człowiek może wytrzymać przez wiele godzin. Jeśli jednak wilgotność powietrza wzrośnie o około 70%, to już 40°C staje się nie do zniesienia. Dotyczy to w szczególności osób z chorobami serca oraz osób starszych, które i tak mają mniej wody w organizmie do ewentualnego odparowania (wypocenia).
Kiedy temperatura na zewnątrz jest wysoka, lepiej spędzać dzień w pomieszczeniach zamkniętych. Kto wieczorem oraz wcześnie rano wietrzy, a w ciągu dnia zamyka drzwi i okna, może utrzymać temperaturę wewnątrz budynku – przynajmniej w przypadku domów chociażby częściowo izolowanych – na niższym poziomie jak na zewnątrz. Dalsze wskazówki:
Oczywiście wystarczające przyjmowanie płynów jest szczególnie ważne, gdy dużo się pocimy. Jeśli masz chorobę serca lub nerek, zapytaj swojego lekarza o maksymalną ilość. Nadaje się woda mineralna i rozcieńczone soki z owoców i warzyw. Napoje alkoholowe odpadają! Napoje nie powinny być lodowate, ale letnie. Nawet jeśli pokusa jest wielka: zbyt zimne napoje nasilają pocenie się.
Nieco rozruszane powietrze (wentylator) lub powietrze schłodzone (klimatyzacja) jest błogosławieństwem w upalne dni. Ale uważaj: Nie siadaj bezpośrednio w strumieniu powietrza. To sprzyja przeziębieniu, co jest jeszcze bardziej nieprzyjemne w gorących temperaturach niż w zimie.
Jeśli jednak trzeba wyjść na zewnątrz, należy jak najbardziej chronić się przed słońcem (czapka przeciwsłoneczna, parasol przeciwsłoneczny) i nosić jak najlżejszą odzież. Tylko wtedy pot może odparować i zapewnić niezbędne chłodzenie.
Weź prysznic kilka razy dziennie, zacznij od ciepłej wody i powoli obniżaj jej temperaturę. Nie polewaj się jednak zimną wodą, przyniesie to tylko odwrotny efekt: będzie Ci jeszcze bardziej gorąco. Pomocne jest również posiadanie wilgotnych, zimnych ściereczek, które można ułożyć na czole, szyi i ramionach.
Jeden z pierwszych sposobów, aby zasnąć nawet w upalne dni: wyjmij kołdrę i używaj tylko poszewki. Jeśli to możliwe, pozostaw okno lub okna w sypialni otwarte na noc. Wilgotne ręczniki przed oknami nie pomogą, ograniczy to tylko wymianę powietrza.
Ciężkie nogi, opuchnięte i bolące stopy są problemem osób z niewydolnością żylną, szczególnie w upalne dni, a pończochy uciskowe w lecie często zaostrzają problem bardziej niż go redukują. Zapytaj lekarza, czy możesz zrezygnować z takich pończoch w szczególnie upalne dni (ryzyko zakrzepicy). Zamiast tego należy ułożyć nogi do góry, schłodzić je wilgotnymi ściereczkami i przejść od czasu do czasu kilka kroków.