Już wielokrotnie pisałem o tym, że pewne sposoby odżywiania się mają korzystny wpływ na mózg i pamięć, a nawet mogą obniżyć ryzyko choroby Alzheimera (np. dieta MIND). Teraz pojawiły się jednak pierwsze poważne badania, które potwierdzają skuteczność pewnego suplementu diety.
Jedno z sfinansowanych przez Unię Europejską międzynarodowych badań miało za zadanie sprawdzić, czy zastosowanie Souvenaidu, „dietetycznego środka spożywczego specjalnego przeznaczenia medycznego” u pacjentów w bardzo wczesnej fazie demencji (predemencji) przynosi oczekiwane efekty.
Rzeczywiście, okazało się, że efekty są. U pacjentów, którzy codziennie wypijali 150 ml tego produktu, zaobserwowano, że:
- takie połączenie substancji odżywczych pomaga utrzymać wydolność pamięci pacjenta,
- poprawia procesy myślowe,
- pomaga w rozwiązywaniu codziennych zadań wymagających myślenia,
- spowalnia obkurczanie się mózgu, a zwłaszcza hipokampa, o 39%.
Nie udało się jednak potwierdzić ogólnej poprawy wydolności kognitywnej. W tej podwójnie ślepej próbie randomizowanej przez 24 miesiące obserwowano 311 pacjentów na bardzo wczesnym etapie demencji. Połowa z nich codziennie otrzymywała 150 ml dietetycznego środka spożywczego specjalnego przeznaczenia medycznego o nazwie Souvenaid. Według danych producenta substancja ta zawiera „opatentowany skład substancji odżywczych mających na celu wsparcie procesów powstawania synaps”. Grupa kontrolna otrzymywała codziennie 150 ml neutralnego napoju o takiej samej wartości kalorycznej. Na początku i na końcu badania dokonano pomiaru objętości mózgu u wszystkich pacjentów, przeprowadzono również różne testy kognitywne.
Koordynator projektu, profesor Tobias Hartmann z Uniwersytetu Kraju Saary, podsumowuje następująco otrzymane wyniki: „W tym badaniu po raz pierwszy potwierdziliśmy skuteczność suplementu diety u pacjentów we wczesnym stadium choroby Alzheimera. Jest to ważne przede wszystkim, dlatego że dotychczas dla takich osób nie istniało żadne dopuszczone leczenie farmakologiczne. Wczesne stadium choroby Alzheimera polega na delikatnej utracie wydolności umysłowej, które na tym etapie trudno jeszcze nazwać demencją. Nie udało się jednak stwierdzić zasadniczego celu, czyli generalnej poprawy funkcji mózgu. Różnice pomiędzy obiema grupami były zbyt małe, by można uznać je za istotne z punktu widzenia statystyki. Nie liczyliśmy się z tym, gdy opracowywaliśmy to badanie 10 lat temu”. Mimo wszystko taki wynik jest bardzo obiecujący i już planowane jest kolejne badanie w tym kierunku. Tym razem ma trwać 6 lat i ma w nim udział wziąć większa liczba pacjentów.
Prof. Hartman wyjaśnia: „Od dłuższego czasu wiemy, że niektóre zdrowe sposoby odżywiania mogą obniżyć ryzyko zachorowania na demencję. Odkryliśmy, że niektóre substancje odżywcze wykazują efekt ochronny wobec nerwów mózgowych. Wiedza ta nie mogła być jednak dotychczas zastosowana w ramach żadnej skutecznej terapii przeciwko chorobie Alzheimera, gdyż te poszczególne substancje czynne same w sobie nie są w stanie zwalczać tego schorzenia. Dzisiejsze wyniki pokazują, że klucz do sukcesu leży w określonej kombinacji substancji odżywczych. Jest to o tyle bardziej sensacyjne, że po raz pierwszy jesteśmy w stanie pokazać, że w przypadku niektórych pacjentów można naprawdę stłumić bardzo obciążające objawy wczesnego stadium choroby Alzheimera.”
Skład preparatu:
Powyższy produkt medyczny zawiera przede wszystkim następujące substancje:
- długołańcuchowe kwasy tłuszczowe omega-3, - urydyna, - cholina,
- fosfolipidy, - kwas foliowy, - witamina B, C i E, - selen.
Długołańcuchowe kwasy tłuszczowe omega-3, urydyna i cholina to specyficzne składniki budulcowe fosfatydylocholiny. Ten fosfolipid zostaje wbudowany w błonę komórkową komórek nerwowych, dlatego też jest bardzo istotny dla powstawania nowych neuronów i synaps (punkty kontaktowe pomiędzy neuronami). Inne fosfolipidy i substancje mają za zadanie zwiększyć biodostępność substancji odżywczych, które służą jako elementy budulcowe.
Produkt ten jest sprzedawany jako dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego dla leczenia wczesnych etapów choroby Alzheimera. Opracowany został przez specjalizujący się w produktach medycznych oddział koncernu Danone (tego, który produkuje jogurty) – firmę Nutricia. Należy przyjmować go pod nadzorem lekarza. Dostępny jest w aptekach stacjonarnych i internetowych w 2 różnych wariantach smakowych. Produkt ten nie jest tani. Czteropak (4 x 125 ml) kosztuje między 40 a 50 zł.
Przeprowadzone dotychczas badania dotyczące tego preparatu odpowiadają międzynarodowo uznanym standardom jakości. Potwierdzają one kliniczny efekt Souvenaidu u pacjentów na wczesnym etapie choroby Alzheimera. Nie sprawdzano jego wpływu na osoby zdrowe, co nie wyklucza jednak możliwości, że i w przypadku tych osób preparat ten okazałby się skuteczny.
Ja osobiście nie jestem wielkim fanem suplementów diety. Roślinne i zwierzęce produkty spożywcze, które mamy do dyspozycji, są jak najbardziej kompleksowe, w dużej mierze składają się z tysięcy poszczególnych substancji, które mogą działać wtedy, gdy występują razem. Dzięki temu można uzyskiwać efekty niemożliwe do uzyskania poprzez spożycie mieszanki tylko kilku poszczególnych substancji. (Naukowcy uwielbiają takie sztuczne systemy w swoich badaniach – są bowiem łatwiejsze do kontrolowania).
Drugą wadą takich produktów jest ich efekt psychologiczny. Gdy wydajemy tak dużo pieniędzy na jakiś środek, wydaje nam się, że zrobiliśmy wystarczająco dużo dla swojego zdrowia i nadal bez wyrzutów sumienia prowadzimy niezdrowy tryb życia. A to przecież nie może tak działać.
Zawarte w tym produkcie substancje znajdziesz również w poniższych produktach spożywczych:
- kwasy tłuszczowe omega-3: tłuste ryby, tak jak łosoś i makrela,
- urydyna: melasa z trzciny cukrowej, pomidory i drożdże piwne,
- cholina: mleko i produkty mleczne, skorupiaki, małże i biała kapusta,
- fosfolipidy: żółtko jajka, produkty spożywcze zawierające lecytynę, orzechy i soja,
- kwas foliowy: drożdże, zarodki pszenne, wątróbka i soja,
- witaminy B, C i E: wiele różnych produktów spożywczych,
- selen: orzechy brazylijskie, łosoś, baranina, pestki słonecznika i jajko.
Produkt taki to suplement diety dla pacjentów, u których ze względu na określoną chorobę zapotrzebowanie na pewne substancje odżywcze nie może zostać pokryte poprzez spożywanie zwykłych produktów. Środki takie muszą być stosowane pod kontrolą lekarza. Mogą służyć jedynie dla pokrycia specyficznego zapotrzebowania pacjenta na daną substancję. Oznacza to, że nie są one dopuszczone do leczenia choroby – nie są lekami.