Zastosowanie śliny w diagnostyce hormonalnej – łatwo i dokładnie

Zastosowanie śliny w diagnostyce hormonalnej – łatwo i dokładnie

Beate Rossbach

15 września 2018

Badanie poziomu hormonów coraz częściej staje się istotnym elementem kompleksowej opieki lekarskiej, ponieważ ich harmonijne współdziałanie jest bardzo ważne dla zdrowia naszego organizmu. Należy najpierw dokładnie określić poziom hormonów w organizmie, żeby móc go właściwie regulować. W tym celu do niedawna konieczne było przeprowadzanie kosztownych badań krwi, jednak obecnie można osiągnąć ten sam efekt o wiele prościej: pobierając jedną próbkę śliny.

Zastosowanie śliny w diagnostyce hormonalnej – łatwo i dokładnie

Ze śliny można oznaczyć poziom hormonów

Hormony jako substancje semiochemiczne regulują przebieg ważnych dla zdrowia procesów w organizmie, m.in. przemianę materii, ciśnienie krwi, częstotliwość bicia serca czy temperaturę ciała. Hormony mają również decydujący wpływ na nasze nastroje i dobre samopoczucie. Tutaj chodzi przede wszystkim o zrównoważony poziom hormonów płciowych oraz poziom tzw. hormonów stresu.

Jeżeli dolegliwości wskazują na brak równowagi hormonalnej, należy bezwzględnie określić poziom hormonów w organizmie, ponieważ tylko dzięki temu można opracować terapię odpowiednią dla każdego pacjenta. W tej sytuacji warto wykonać badanie śliny.

Określenie poziomu hormonów ze śliny przeprowadza się u osób uskarżających się na:

  • Dolegliwości związane z menopauzą

  • Zaburzenia snu

  • Brak sprawności i wyczerpanie

  • Syndrom wypalenia

  • Skutki stresu

  • Nastroje depresyjne

Ponadto określenie poziomu hormonów ze śliny zalecane jest, jeżeli planuje się wdrożenie terapii Anti-Aging wykorzystującej substancje zbliżone do naturalnych hormonów.

Warto również podkreślić, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) poleca test ze śliny jako dobry sposób na określenie poziomu hormonów w organizmie.

Badanie śliny pozwoli określić dostępne hormony

Trzy istotne gruczoły produkujące hormony – tarczyca, nadnercza i jajniki/jądra – nie pracują niezależnie od siebie, ale wywierają na siebie wzajemny wpływ. Wydzielanie hormonów kontrolowane jest przez podwzgórze i przysadkę mózgową.

O czym należy pamiętać wykonując badanie śliny

  • Przez 3 godz. przed pobraniem próbki nie należy spożywać produktów zawierających mięso

  • Przez 1 godz. przed pobraniem próbki nie należy również spożywać produktów roślinnych

  • Przez 30 min. przed pobraniem próbki nie należy palić

  • Należy dokładnie przepłukać usta czystą wodą i odczekać 5 min., zanim pobierze się próbkę

  • Należy pobrać ślinę używając słomki i przy jej pomocy umieścić ją w probówce

Hormony wpływające bezpośrednio na nasze samopoczucie należą do grupy hormonów steroidowych i wytwarzane są z cholesterolu. W naszej krwi niemal całkowicie połączone są z białkami wiążącymi i tworzą swoistą „rezerwę”, która nie jest biologicznie aktywna. Ich zawartość we krwi w aktywnej formie nie przekracza 5%. W ślinie natomiast hormony nie są z niczym połączone, dzięki czemu można zbadać ich właściwy poziom w organizmie.

Dzienny profil poziomu kortyzolu pokazuje czy żyjemy w stresie

Kortyzol jest hormonem, który wpływa na cały proces przemiany materii zachodzący w organizmie, zmienia nasz stan psychiczny i wpływa na naszą odporność. Ponadto hormon ten produkowany w nadnerczach reguluje poziom wody i soli w nerkach.

Największa ilość kortyzolu produkowana jest w 2 połowie nocy, żeby z samego rana hormon mógł stymulować naszą aktywność. Wieczorem jego poziom jest znacznie niższy – dzięki temu rano czujemy przypływ energii, zaś wieczorem zmęczenie. Pod wpływem działania długotrwałego stresu poziom kortyzolu w organizmie jest nieprzerwanie wysoki. Nadnercza nie są w stanie przez dłuższy czas utrzymywać hormonu na odpowiednim poziomie, co w konsekwencji prowadzi do osłabienia nadnerczy.

Potencjalne skutki osłabienia nadnerczy:

  • Obniżenie poziomu hormonów: progesteronu i DHEA

  • Katar sienny

  • Syndrom wypalenia

  • Przyrost wagi, otyłość

  • Nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry

  • Nasilenie objawów chorób przewlekłych: nadciśnienia, cukrzycy, chorób autoimmunologicznych

Tworząc dzienny profil poziomu kortyzolu w ślinie można określić, czy sytuacje stresowe, które na nas wpływają, zagrażają już naszemu zdrowiu. W celu przeprowadzenia takiego badania należy pierwszą próbkę śliny pobrać rano godzinę po przebudzeniu, a następną 3-4 godz. po pierwszej.

Bezkrwawe i dziecinnie proste

Określanie poziomu hormonów ze śliny zalecane jest przede wszystkim przez ginekologów oraz lekarzy specjalizujących się w medycynie Anty-Aging lub osoby leczące metodami niekonwencjonalnymi. Jeżeli planowane jest wdrożenie terapii opierającej się na hormonach zbliżonych do naturalnych, wyniki badań powinno się skonsultować z lekarzem. Testy najczęściej przeprowadza się samodzielnie w domu, zaś próbkę należy przesłać do specjalistycznego laboratorium.

Specjalne kompletne zestawy do przeprowadzenia testów można nabyć przez internet i dzięki temu samodzielnie sprawdzić poziom hormonów w swoim organizmie. Zestaw do całościowego zbadania poziomu hormonów może kosztować w granicach kilkuset złotych.

Badanie śliny nie jest droższe niż analiza krwi

Jeżeli badanie poziomu hormonów zleci nam lekarz specjalista, istnieje duża szansa, że jego koszty pokryje NFZ. Jednak gdy chcemy zbadać kompleksowo poziom hormonów sami lub zaleci nam to specjalista, który nie może wystawić skierowania, ich sumaryczny koszt również nie będzie niski, nawet gdy zdecydujemy się na analizę krwi.

Porada: Do określenia poziomu hormonów tarczycy bardziej miarodajne i na ten moment zalecane są badania krwi, zaś poziom hormonów płciowych i hormonów stresu najlepiej wykonywać ze śliny, ponieważ wyniki będą dokładniejsze. Żeby wyniki testów mogły być dobrze wykorzystane w działaniach terapeutycznych, dobrze jest przeprowadzić je pod kontrolą lekarza bądź terapeuty.

Wykaz hormonów, których poziom można określić ze śliny

  • Estradiol – najważniejszy hormon żeński odpowiedzialny za młody wygląd skóry, chroni kości i zapewnia elastyczność naczyń krwionośnych. Wskazanie do badania: menopauza, zaburzenia snu, przedwczesne starzenie się skóry, wypadanie włosów.

  • Estriol – jest odpowiedzialny za śluzówki; dzięki niemu są zdrowe i wilgotne. Wskazania do badania: suchość w pochwie, nawracające infekcje dróg oddechowych i dróg moczowych.

  • Progesteron – zrównoważony stosunek tego hormonu do estradiolu jest niezbędny do tego, by kobieta czuła się dobrze. Wskazania do badania: dolegliwości związane z menopauzą, wahania nastrojów.

  • Testosteron – najważniejszy męski hormon płciowy zwiększający libido i wpływający na porost włosów. Wskazania do badania: obniżenie popędu płciowego, androgenowe wypadanie włosów.

  • DHEA – „matka wszystkich hormonów“, punkt wyjścia dla wielu innych hormonów, uchodzi za hormon młodości. Wskazania do badania: osłabienie, podatność na infekcje, obniżona odporność na stres.

  • Kortyzol – nazywany „hormonem stresu”, który pod jego wpływem utrzymuje się przez dłuższy czas na wysokim poziomie i osłabia m.in. możliwości obronne organizmu. Wskazania do badania: wyczerpanie, syndrom wypalenia, alergie.

  • Melatonina – odpowiada za jakość snu; zaburzenia snu spowodowane są jej niższym poziomem. Wskazania do badania: zaburzenia snu, niepokój.

Podobne Artykuły

Więcej Artykułów