Szałwia posiada wąskie liście i działa również w przypadku bólu zęba. Oczywiście można ją również wykorzystać w kuchni. Przyjrzyjmy się, co jeszcze ma do zaoferowania ta cudowna roślina.

Mówi się, że może być skuteczna nawet w walce z Alzheimerem

Szałwia w medycynie ludowej

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) jest krzewem, który może osiągnąć wysokość do 70 centymetrów. Łodygi, a także niebiesko-zielone, mieniące się wąskie liście pokryte są malutkimi włoskami. Szałwia kwitnie na jasnoniebiesko i fioletowo w okresie od maja do lipca.

„Jak człowiek może umrzeć, kiedy szałwia rośnie w jego ogrodzie?”

Zdanie to pochodzi z XIII wieku, sformułowane zostało we włoskim Salerno, gdzie znajduje się jeden z najstarszych wydziałów medycznych w Europie. I jest ziarno prawdy w odkryciach średniowiecznej medycyny. Szałwia ma wiele właściwości leczniczych.

W liściach znajdziemy:

1,0–2,5% olejku eterycznego zawierającego substancje takie jak tujon i kamfora,
2,0–6,0% pokrewne garbników, takie jak kwas rozmarynowy,
flawonoidy,
kwas ursolowy,
Gorycz (karnozol).

Szałwia ma trzy główne obszary zastosowania w tradycyjnej medycynie ludowej i ziołolecznictwie:

Choroby dróg oddechowych (przeziębienie, chrypa, ból gardła)
Problemy w jamie ustnej i gardle, w tym problemy z zębami (pokrewne garbników obkurczają błonę śluzową w jamie ustnej i gardle, czyniąc ją bardziej nieprzepuszczalną dla wirusów i bakterii, łagodząc jednocześnie podrażnioną powierzchnię błony śluzowej).
Nadmierne pocenie się (olejki eteryczne i garbniki).

Rada lekarza: Nie używaj nierozcieńczonego oleju z szałwii. Może to podrażniać skórę, a zwłaszcza błonę śluzową. Jeśli używasz szałwii w postaci płynnej (dostępnej w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością), dodaj tylko 1–2 krople szałwii do szklanki ciepłej wody. Możesz również używać takiego płynu do płukania jamy ustnej kilka razy dziennie. Nie używaj szałwii na co dzień! Głównie z powodu wysokiej zawartości tujonu. Tujon przy przedawkowaniu lub ciągłym stosowaniu, może powodować zatrucia. Tujony to bezbarwne płyny, które zawarte są w olejach eterycznych – znajdują się one również w absyncie. Ponieważ szałwia zawiera również niewielką ilość związków estrogenopodobnych odradzałbym stosowanie jej kobieto w ciąży i karmiącym piersią. Jednakże, przy odstawieniu dziecka od piersi, herbata z szałwii będzie idealna. Dwie filiżanki herbaty z szałwii dziennie mogą delikatnie przyspieszyć odstawianie.

Szałwią, które również można kupić w aptekach, sklepach ze zdrową żywnością lub sklepach z żywnością ekologiczną, są doskonałym lekarstwem na chrypkę. Średniowieczni mnisi stosowali szałwię wraz z miodem i woskiem pszczelim nawet w przypadku gruźlicy.

Moja porada lekarska

Mój przepis na herbatę z szałwii:

Dodaj 1 łyżeczkę drobno posiekanych liści szałwii (świeżych lub suszonych) do 150 mililitrów gorącej wody. Pozostaw do zaparzenia na maksymalnie 3 minuty, a następnie odcedź. Jeśli lubisz słodszą wersję, dodaj nieco miodu, a wzbogacisz jednocześnie aromat herbaty.

Jeśli chcesz użyć herbaty jako naparu do płukania gardła, możesz parzyć ją nawet przez 8 minut.

Mówiąc o higienie jamy ustnej – czy wiesz, że przed wynalezieniem szczoteczki do zębów i pasty ludzie owijali palec liściem szałwii, w ten sposób szczotkując zęby i masując dziąsła? To pomocna wiedza nawet dziś, zwłaszcza jeśli jesteś na wycieczce lub kempingu i nie masz przy sobie szczoteczki lub pasty.

Przez wieki szałwia była również uważana za roślinę leczniczą idealną dla kobiet. Była ona (i jest do dziś) stosowana w leczeniu objawów menopauzy, ale przyda się również młodszym paniom. Kuracja herbatą z szałwii (14 dni do 4 tygodni, następnie przerwa na kilka tygodni i rozpoczęcie kuracji ponownie) może wzmocnić macicę, pomoże wyregulować cykl miesiączkowy i wyeliminuje upławy.

Szałwia na pamięć

Obecnie szałwię bardzo dokładnie analizuje się pod kątem jej skuteczności w chorobie Alzheimera. Brytyjski lekarz Nicola Tildesley z Medical Plant Research Centre w Newcastle upon Tyne udowodnił już pozytywny wpływ szałwii na nasz mózg. Uczestnicy badania otrzymywali kapsułki z olejem szałwiowym (1 grupa) lub placebo (2 grupa). Następnie zostali poddani testom, które badały ich możliwości zapamiętywania słów. Grupa stosująca szałwię wypadła znacznie lepiej, niż grupa przyjmująca placebo. Pierwsza grupa mogła nie tylko zapamiętać więcej słów, ale także zapamiętywała je na dłużej.

Szałwia hamuje enzym, który rozkłada acetylocholinę w mózgu. Choroba Alzheimera przejawia się między innymi utratą acetylocholiny.

Preparaty z szałwii mogłyby być stosowane w przyszłości jako uzupełnienie istniejących leków na chorobę Alzheimera. W każdym razie, nie zaszkodzi stosować szałwię (nawet profilaktycznie), a szczególnie w przypadku, gdy masz już problemy z wydajnością pracy mózgu. Zapytaj lekarza rodzinnego o stosowanie szałwii.

Czym byłaby kuchnia śródziemnomorska bez szałwii? Przy wszystkich korzyściach zdrowotnych szałwii nie zapominajmy o walorach kulinarnych. Wystarczy pomyśleć o włoskim daniu Saltimbocca (małe kawałki mięsa pokryte liśćmi szałwii) lub smażonych ziemniakach, potrawach mięsnych, rybnych i drobiowych ze świeżą szałwią. Masło szałwiowe doskonale smakuje również na świeżym chlebie lub z warzywami i mięsem. Aby je przygotować, należy przysmażyć świeże liście szałwii na patelni z masłem lub masłem klarowanym, aż staną się chrupiące. Następnie posiekać bardzo drobno i wymieszać ze świeżym masłem.

Co więcej – szałwię można uprawiać we własnym ogrodzie. Nie musi mieć urodzajnej gleby – wystarczy jej sporo słońca. Bez problemów rośnie również na parapecie lub na balkonie. Jeśli chcesz zebrać szczególnie aromatyczną, dziką szałwię, powinieneś udać się na południe Europy, na przykład na włoskie wybrzeże Adriatyku. To idealne miejsce do rozwoju tej rośliny, ponieważ gleba tam jest kamienista, piaszczysta i wapienna.

Nieważne, gdzie zbierasz szałwię, ale zawsze zrywaj liście przed kwiatami! Powyżej liście tracą dużo tego wspaniałego aromatu.