Nerw błędny z natury ma uspokajający wpływ na wiele czynności organizmu. Już od lat pacjenci cierpiący na depresję i epilepsję mogą korzystać z wszczepialnego stymulatora tego nerwu, który ma za zadanie dodatkowo go pobudzać. W ostatnim czasie na rynku pojawiły się również proste urządzenia do użytku domowego. Warto je wypróbować, jeśli dokuczają nam bóle głowy czy migrena, z którymi nie radzi sobie dotychczasowa terapia.
Nerw błędny to najdłuższy z nerwów czaszkowych. Przebiega od mózgu przez klatkę piersiową aż do jamy brzusznej. To istotny element wegetatywnego układu nerwowego, który jest odpowiedzialny za wszystkie nieświadomie realizowane przez organizm funkcje, np. bicie serca lub trawienie. Nerw błędny wywiera uspokajający wpływ na narządy (np. obniżenie tempa bicia serca i częstotliwości oddechu) i dlatego nazywany jest „nerwem odpoczynku”. Stymulacja nerwu błędnego polega na jego drażnieniu słabymi impulsami elektrycznymi. Impulsy te mogą być wysyłane z urządzenia umieszczonego w klatce piersiowej. Od niedawna dostępne są także urządzenia, które oddziałują na nerw przez skórę.
Przy tych schorzeniach pomocna może być stymulacja nerwu błędnego:
Epilepsja
Depresja, zaburzenia lękowe
Choroba Alzheimera
Niewydolność sercowa
Migotanie przedsionków
Migrena z aurą i bez
Klasterowe bóle głowy
Napięciowe bóle głowy
Polekowy ból głowy (nadużywanie leków przeciwbólowych)
Najwięcej doświadczeń zebrano dotychczas na podstawie leczenia pacjentów chorujących na epilepsję, którym wszczepiono taki stymulator. Badania przeprowadzone w 2015 roku na uniwersytecie w Barakaldo (Hiszpania) wykazują, że stymulacja nerwu błędnego u 1/3 pacjentów zmniejszyła ilość napadów o 50%.
Bardziej nowoczesną oraz łatwiejszą metodą jest przezskórna stymulacja nerwu błędnego. Istnieją dwa rodzaje urządzenia – przenośne, wielkości dłoni, które mocuje się na zewnętrznej stronie szyi, oraz takie, które nosi się na uchu jak słuchawki. Oba warianty stosowane są przede wszystkim przez pacjentów cierpiących na różne bóle głowy, w tym migrenę.
Zbadano również skuteczność takich urządzeń u pacjentów z klasterowymi bólami głowy (gwałtowne napady bólowe w okolicy skroni i oczu). W 2015 roku przebadano 97 osób w czterech europejskich krajach, w podziale na 2 grupy.
Grupa kontrolna była leczona w tradycyjny sposób z wykorzystaniem leków. Druga grupa została dodatkowo poddana stymulacji nerwu błędnego – przezskórnie, przy pomocy urządzenia umieszczonego na szyi.
Na przestrzeni 10 tygodni stymulacja nerwu błędnego pomogła zmniejszyć napady bólowe o około 30%, natomiast w grupie kontrolnej napady ustąpiły tylko w 9%.
UWAGA: Nie możesz skorzystać z takiej terapii, jeśli masz już jakiś elektroniczny implant, np. rozrusznik serca czy implant słuchowy.
Terapii nie mogą stosować również osoby cierpiące na zespół bezdechu sennego lub jeżeli wcześniej miał miejsce zabieg, podczas którego przerwany został nerw błędny na szyi (przy urządzeniach wszczepionych oraz przezskórnej stymulacji na szyi).
Dobra rada na koniec: We wszystkich innych przypadkach stymulacja nerwu błędnego jest sensownym uzupełnieniem terapii. Zwłaszcza, jeśli cierpisz na bóle głowy lub migrenę i dotychczas nie udało Ci się uzyskać satysfakcjonującej pomocy od lekarzy.
Co należy wiedzieć o stymulacji nerwu błędnego |
Urządzenia wszczepialne: umieszcza się je pacjentowi w pełnej narkozie pod lewym obojczykiem. Bateria takiego implantu wystarczy na 5-10 lat, po czym musi zostać wymieniona (wymiana baterii jest zabiegiem). |
Stymulacja przezskórna: Takie urządzenia na ten moment nie są oferowane w ramach NFZ, istnieją jednak prywatne kliniki i przychodnie, które wprowadziły dogodny system zapłaty, np. ratalnej. Pacjent po zakupieniu urządzenia zostaje poinstruowany i może zabrać ze sobą stymulator do domu. Warto również zapytać producenta ub prywatna klinikę o możliwość bezpłatnego wypożyczenia sprzętu na okres próbny. |
Czas używania: Urządzenie do stosowania na szyję należy używać dwa razy dziennie po dwie minuty. Urządzenie zakładane na ucho wymaga dziennie godzinnego noszenia (w przypadku silnej migreny do trzech godzin). |
Możliwe działania niepożądane: Chrypa, kaszel, trudności w połykaniu, bóle karku, zadyszka, mdłości, świąd i przejściowe zaczerwienienie skóry. |