Problemy z pamięcią u osób starszych mogą być wynikiem depresji i nie mieć nic wspólnego z demencją. Dlatego ważne jest badanie pod kątem depresji osób starszych, u których podejrzewa się demencję. Jeśli depresja będzie leczona, problemy z pamięcią mogą również zniknąć.

Szacuje się, że prawie jedna czwarta wszystkich seniorów wykazuje objawy depresji, które mogą być związane z problemami z pamięcią. Badanie opublikowane w czasopiśmie Neurology rzeczywiście wykazało, że mózgi starszych pacjentów z depresją wykazują anatomiczne odchylenia od budowy mózgu pacjenta bez depresji.

Celem pracy było bliższe przyjrzenie się związkowi między depresją a pamięcią. Autorzy przebadali 1100 osób, których średnia wieku wynosiła 71 lat, wykonując badania obrazowe (rezonans magnetyczny mózgu) i przeprowadzając testy psychologiczne. Badali pamięć i inne funkcje poznawcze na początku badania i po około 5 latach. W przypadku testu na depresję, osoby uczestniczące w badaniu musiały odpowiedzieć na pytania, które wypisałem poniżej. Na początku badania u 22% uczestników stwierdzono wyraźne objawy depresji. Naukowcy porównali wyniki kwestionariusza z wynikami testu pamięci uczestników i znaleźli wyraźną korelację: im wyraźniejsze były objawy depresji, tym gorsza była pamięć. Test dotyczył pamięci epizodycznej, czyli umiejętności zapamiętywania pewnych doświadczeń i zdarzeń.

Co zaskakujące, naukowcy odkryli również różnice anatomiczne mózgu u osób z depresją, w porównaniu do osób niecierpiących na tę przypadłość. U osób z depresją niektóre obszary mózgu były nieco mniejsze, a ryzyko uszkodzeń naczyń mózgowych było większe o 55%. W ciągu pięciu lat nie stwierdzono jednak różnicy w zdolnościach logicznego myślenia między dwiema grupami badanych – wyjątkiem była pamięć epizodyczna.

Drobne urazy naczyń krwionośnych w mózgu znane są jako mikroangiopatia, choroba naczyń włosowatych. Jest to forma miażdżycy, która atakuje najdrobniejsze naczynia krwionośne. Pacjenci z mikroangiopatią często cierpią na depresję. Nie jest jednak jasne, czy depresja jest przyczyną, czy też konsekwencją uszkodzenia naczyń krwionośnych. Takie uszkodzenia małych naczyń krwionośnych mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie i wydajność pracy mózgu.

Kiedy w podeszłym wieku występują zaburzenia pamięci, należy zawsze wziąć pod uwagę depresję, którą łatwiej wyleczyć niż demencję. Istnieją specjalne testy psychologiczne, które lekarz może wykorzystać do wczesnego wykrywania demencji i odróżnienia jej od depresji.

Krótki test: masz objawy depresji?

Nie cieszysz się z tego, co robisz?

Czujesz się beznadziejnie, jesteś przygnębiony, a może często odczuwasz melancholię?

Czy od jakiegoś czasu śpisz niezwykle dużo lub niezwykle mało?

Czy masz mało energii i motywacji, by coś zrobić?

Masz o sobie złe zdanie? Czy uważasz, na przykład, że jesteś bezużyteczny, czy też masz uczucie, że nic ci nie wychodzi?

Czy czasem wydaje ci się, że wolałbyś po prostu nie żyć?

Jeśli na któreś pytanie przez dłuższy okres (np. dwa tygodnie) odpowiadasz „tak”, możesz cierpieć na depresję. Test jest oczywiście tylko wskazówką. Jeśli podejrzewasz, że cierpisz na depresję lub dopadła osobę ci bliską, wyjaśnij to z lekarzem.