Do roślin strączkowych zalicza się fasolę, groch, ciecierzycę, soczewicę, orzeszki ziemne i soję. W tym opracowaniu pominiemy soję. W ostatnich latach bowiem autor stwierdza, że jest zdrowszy, gdy nie spożywa produktów sojowych. Poza tym w produkowanych na skalę przemysłową produktach sojowych kryje się wiele chemii: kiełbaski sojowe, kotlety sojowe, napoje sojowe i wszystkie produkty cywilizacji Zachodu, które w ogóle nie są znane kuchni azjatyckiej. Azjaci wykorzystują soję tylko w małej ilości i w formie sfermentowanej. Nie ma danych, czy tak znaczna ilość przyjmowanych przez długi okres czasu produktów sojowych ma wpływ na ludzkie zdrowie.
Działanie hormonalne jest oczywiste (soja zawiera fitoestrogeny przypominające budową hormon żeński estrogen). Nic jednak nie wiadomo na temat zagrożenia chorobami nowotworowymi spowodowanymi przez produkty sojowe. Dlatego dwa lata temu odstawiłem zupełnie produkty sojowe. I czuję się świetnie.
Istnieje pewne powiedzenie, powtarzane w różnych krajach: „Na każdą chorobę jest dobre ziele”. Czy wiemy jednak, że wiele chorób można zwalczać także przy pomocy roślin strączkowych?
Rośliny strączkowe |
Działanie |
Fasola |
Pomaga na zaparcia i obniża poziom cholesterolu. Zawarty w niej kwas foliowy wzmacnia serce. Fasola wzmacnia włosy, skórę i śluzówkę. 100 gram fasoli pokrywa dzienne zapotrzebowanie na żelazo. |
Groch |
Obniża poziom cholesterolu, ma działanie antyoksydacyjne i zwalcza zmienione komórki. Indianie od tysięcy lat wiedzieli, że groch wzmacnia kości. |
Orzeszki ziemne |
Orzeszki ziemne wspomagają krzepnięcie krwi, gdyż zawierają dużo witaminy K. Pomagają także na wysokie ciśnienie, ponieważ zawierają dużo kwasu linolowego. |
Ciecierzyca |
Obfituje w kwas foliowy, cynk i żelazo. Skóra dzięki niej wygląda młodziej. Ciecierzyca pomaga organizmowi w zwalczaniu komórek rakowych. |
Soczewica |
Wzmacnia mózg, ze względu na dużą zawartość witaminy B. |
Tabela: Właściwości lecznicze roślin strączkowych
Fasola przybyła do Europy w XVI wieku z Andów. Nie jest podatna na działanie mrozu i dzieli się na dwie grupy: fasole zwykłe i fasole tyczkowe. Fasole zwykłe dojrzewają szybciej.
Fasola adzuki |
Mała, czerwona, słodkawa do zup i potraw z ryżem |
Brązowa fasola |
Smakuje podobnie jak fasola Kidney, do zup, gęstych dań jednogarnkowych i sałatek |
Bób |
Mączny smak, do gęstych dań jednogarnkowych lub jako fasola z boczkiem |
Fasola wielokwiatowa |
Tylko do puree warzywnego, jako roślina ozdobna |
Żółta fasolka |
Bardzo delikatna, krótko blanszowana jako dodatek warzywny |
Fasola zwykła |
Krótko gotować, można jeść skórki, jako dodatek warzywny |
Fasola czerwona Kidney |
Mocny smak, do chili con carne i innych ostrych dań |
Fasola limeńska (półksiężycowata) |
Bardzo delikatna, zmieniać kilkakrotnie wodę do gotowania |
Fasola mung (złota) |
Aromatyczna, do dań z ryżem i zup |
Czarna fasola |
Lekko słodkawa, podstawowa w diecie w Ameryce Łacińskiej |
Fasolka szparagowa |
Podłużna, pochodzi z Afryki, smakuje podobnie jak zwykła fasola |
Fasola pinto |
W smaku raczej mączna, optycznie uatrakcyjnia sałatki |
Biała fasola |
Bardzo miękka i jedwabista, bardzo dobra do gęstych dań jednogarnkowych |
Tabela: Odmiany fasoli jadalnych
Fasola jest świeża, gdy podczas zginania przełamuje się.
Świeża fasola może być przechowywana w lodówce maksymalnie 48 godzin.
Końcówki świeżych, zielonych fasoli należy odciąć tuż przed ich przyrządzaniem.
Suszone fasole można przechowywać przez dwa lata.
Wrzucić suszoną fasolę przed jej przygotowaniem do dużego garnka z zimną wodą. Wyrzucić ziarna, które wypłynęły na powierzchnię wody.
Fasolę należy dokładnie ugotować, gdyż zawiera fazynę, trującą substancję. Udowodniono, że w fasoli półksiężycowatej znajdują się nawet pochodne cyjanowodoru. Dlatego też woda, w której gotowana jest ta fasola musi być wielokrotnie wymieniana.
Do gotowania fasoli dobrze jest dodać kminek. Dzięki niemu unikniemy wzdęć.
Gdy gotujemy fasolę, tworzą się zawsze szumowiny, dlatego należy odcedzić wodę od czasu do czasu lub dodać do niej nieco oleju.
Jeśli do wody do gotowania dodamy małą łyżeczkę sody oczyszczonej, kolorowe fasole zachowają swoją barwę.
Groch pochodzi z terenów śródziemnomorskich. Obecnie znamy ponad 250 jego odmian. Świeży, młody groch gotujemy krótko. Im mniejszy groszek, tym delikatniejszy jego smak. Suszony groch należy namoczyć przez noc.
Mimo namoczenia taki groch potrzebuje dłuższego czasu gotowania niż świeży groszek. Bardzo młody groszek można jeść nawet na surowo, gdyż nie zawiera on fazyny, obecnej już w starszych strąkach.
Groch |
Jemy tylko okrągłe zielone nasiona, nigdy całe strąki. |
Groch łuskowy |
Mączny i lekko słodki |
Groch zwyczajny |
Słodki i delikatny |
Groch cukrowy |
Słodki i lekko mączny |
Groch mrożony |
Niskie temperatury niszczą fazynę; groszek mrożony może więc być gotowany tylko kilka minut. |
Tabela: Odmiany i postacie grochu jadalnego
Orzeszki ziemne z biologicznego punktu widzenia nie są orzechami. Ludzkość zna orzeszki ziemne od 3 tysięcy lat. Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby od czasu do czasu zjeść solone orzeszki jako chrupiącą przekąskę. Należy zwrócić koniecznie uwagę na to, aby nie było w nich dodatków chemicznych. Najlepiej kupować prażone orzeszki w puszce. Azjaci uwielbiają te orzeszki jako dodatek w ich kuchni.
Amerykanie znowuż kochają masło orzechowe. Niestety, oprócz specjalnych sklepów z żywnością ekologiczną mają tylko masło orzechowe z cukrem. Orzeszki ziemne należy przechowywać w zimnym i suchym pomieszczeniu w przeciwnym razie jełczeją.
Z powodu jełczenia orzeszki te można przechowywać w zimie przez kilka miesięcy, w lecie natomiast tylko 14 dni. Podobnie jak wszystkie inne rośliny strączkowe orzeszki ziemne zawierają dużo białka. Stąd też jest to przysmak wegetarian.
Ciecierzyca pod względem biologicznym jest bardzo zbliżona do „zwykłego” grochu. Dlatego w nazwie jej występuje słowo „cicer”, co oznacza po łacinie groch. Istnieje mała i okrągła ciecierzyca (pochodząca z Indii) i duża, żółtawa, którą uprawiało się na terenach śródziemnomorskich. Obydwie odmiany można stosować w kuchni do podobnych celów.
Ciecierzyca często pojawia się na stole, jako puree, kotleciki lub w daniu jednogarnkowym. Ciecierzyca musi moczyć się przez noc, następnie być gotowana przez trzy godziny. Do gotowania nie używać wody, w której była moczona. Tę wodę należy wylać.
Nie wykorzystujemy też ziaren, które wypłynęły na powierzchnię wody, w której się moczyły. Natomiast ciecierzycę z puszki można jeść od razu.
Soczewica ma różne barwy i wielkości. Szczególnie lubiana jest soczewica brązowa i zielona oraz czerwona i żółta. Im mniejsze nasiona tym szlachetniejszy ich smak. Związki aromatyczne cieciorki znajdują się w jej łupce. Im mniejsza cieciorka, tym większą jej część stanowią łupki.
Dojrzała ciecierzyca ma gładką skórkę. Gdy ciecierzyca jest zbyt długo przechowywana, ciemnieje. Nie należy kupować sczerniałej cieciorki. Przed gotowaniem więc, należy przebrać nasiona ciecierzycy. Odłożyć uszkodzone lub ciemne ziarna. Od czasu do czasu w opakowaniu z ciecierzycą zagubi się także mały kamyk. Suszona ciecierzyca utrzymuje się najdłużej z wszystkich roślin strączkowych, a mianowicie kilka lat.
Ciecierzyca |
Groszek zielony |
Gotowana soczewica |
Fasola szparagowa |
Orzeszki ziemne |
|
Kalorie |
364 |
81 |
116 |
31 |
567 |
Zawartość tłuszczu (g) |
6 |
0,4 |
0,4 |
0,1 |
49 |
Węglowodany (g) |
61 |
14 |
20 |
7 |
16 |
Cukier (g) |
11 |
6 |
1,8 |
3 |
4 |
Błonnik pokarmowy (g) |
17 |
5 |
8 |
3,5 |
9 |
Białko (g) |
19 |
5 |
9 |
1,8 |
26 |
Witamina A (IU) |
67 |
765 |
8 |
108 |
brak |
Wapń (mg) |
105 |
25 |
19 |
37 |
92 |
Witamina C (mg) |
4 |
40 |
1,5 |
16,3 |
brak |
Żelazo (mg) |
6,2 |
1,5 |
3,3 |
1 |
4,6 |
Witamina C (mg) |
0,5 |
0,2 |
0,2 |
0,1 |
0,3 |
Magnes (mg) |
115 |
33 |
36 |
25 |
168 |
Sód (mg) |
24 |
5 |
2 |
6 |
18 |
Potas (mg) |
875 |
244 |
369 |
209 |
705 |
Tabela: Wartości odżywcze roślin strączkowych w 100 gramach