Jesień – pora przetworów

Przygotowywanie przetworów może być ogromną przyjemnością dla całej rodziny. Poza tym przyczyniasz się do ochrony środowiska, gdyż wybierając regionalne owoce i warzywa, unikasz kupowania tych, które przebyły długą drogę do sklepu. Kolejny plus: w przeciwieństwie do wielu kupnych produktów, twoje własne nie będą zawierały żadnych chemicznych dodatków. To nie tylko korzystnie wpływa na ich smak, ale także – jak już wiele razy pisaliśmy – sprzyja zdrowiu.

- wekowanie (w piekarniku),

- suszenie,

- zamrażanie.

Nie potrzebujesz do tego celu specjalnego garnka, wystarczy piekarnik. Oprócz tego potrzebować będziesz słoików (np. z gumowymi podkładkami i klamerkami, do kupienia w supermarketach i marketach budowlanych). Uprzednio należy je dokładnie wyczyścić poprzez wypłukanie wrzątkiem i wstawienie na około 10 minut do rozgrzanego do temperatury 140°C piekarnika.

- czereśnie;

- brzoskwinie;        

- groszek; 

- fasola;      

- gruszki;

- buraczki;         

- marchew.

Włóż owoce lub warzywa do słoików. Większe z nich (np. gruszki) uprzednio pokrój na mniejsze kawałki.

Na każde 500 ml wody użyj około 150 g cukru. Podgrzej całość do całkowitego rozpuszczenia się cukru. Po ostygnięciu zalej zawartość słoika tak, by była ona całkowicie przykryta. Przetrzyj czystą ściereczką krawędzie słoików i dokładnie zakręć. Nalej gorącą wodę do blachy do pieczenia (z wyższą krawędzią) do wysokości 2 cm i wstaw do niej słoiki. Całość ustaw na najniższym poziomie piekarnika i ustaw temperaturę na około 175°C (grzanie górne i dolne). Słoki nie mogą dotykać ani siebie nawzajem, ani krawędzi blachy.

Owoce: Gdy płyn w słoikach zacznie lekko bulgotać, wyłącz piekarnik i pozostaw w nim słoiki (bez otwierania drzwiczek) przez kolejne 30 minut. Następnie odstaw do schłodzenia.

Warzywa: Gdy płyn w słoikach zacznie lekko bulgotać, obniż temperaturę piekarnika do 150°C i utrzymuj ją przez 90 minut. Po upływie tego czasu wyłącz piekarnik i pozostaw w nim słoiki (bez otwierania drzwiczek) przez kolejne 30 minut. Następnie odstaw do schłodzenia.

Przetwory zachowują trwałość przez kilka miesięcy, jeśli przechowuje się je w ciemnym i chłodnym miejscu.

Suszenie to najstarsza metoda przechowywania produktów spożywczych.

- jabłka;

- morele;

- pomidory;

- zioła;

- gruszki;

- śliwki;

- grzyby;

- winogrona.

Z dużych owoców usuń pestki, a miąższ pokrój na kawałki. Do suszenia możesz wykorzystać specjalny automat, ale możesz także po prostu wykorzystać piekarnik z termoobiegiem. Grzyby i zioła potrzebują temperatury 50°C, owoce 60-70°C, a warzywa 80°C. Pamiętaj, że im większy jest owoc i im więcej wody zawiera, tym dłuższego czasu suszenia wymaga. Minimum to 6 godzin. Ziołom z reguły wystarczą 3-4 godziny. Masz rację, jeśli w tym miejscu zauważysz, że zbyt długa praca piekarnika nie jest zbyt przyjazna środowisku.

Przy wysokich temperaturach i niskiej wilgotności powietrza możesz suszyć plasterki jabłek czy gruszek także na zewnątrz. Przez plasterki przeciągnij nitkę. Wieszaj je w odległości kilku centymetrów od siebie nawzajem. Niech wiszą tak długo, jak długo potrzebują. Na noc zabierz owoce do domu. Owoce są gotowe, gdy stają się delikatnie elastyczne, można je lekko zginać, ale nie pękają przy tym. Ważne: plasterki nie powinny być wilgotne, nawet częściowo. Możesz je przechowywać przez kilka miesięcy w dużym szklanym słoju lub w metalowej puszce.

Niektóre rodzaje owoców i warzyw należy przed zamrożeniem zblanszować, tzn. zanurzyć we wrzątku (czas jest uzależniony od rodzaju owocu/warzywa – patrz tabela poniżej), a następnie w lodowatej wodzie. Zalety: roślina zachowa swój kolor, a przy okazji pozbywamy się patogenów. To przedłuża trwałość przetworów.

Jak blanszować? Przygotuj duży garnek z wrzątkiem (do garnka o objętości 5 l wchodzi 500 g warzyw). Zanurz warzywa i po upłynięciu podanego czasu wyjmij, np. przy pomocy łyżki cedzakowej.

Kwas askorbinowy: w przypadku jasnych owoców i warzywa dodaj nieco kwasu askorbinowego (witamina C w proszku, dostępna w aptekach i drogeriach) do wrzątku. Dzięki temu warzywo lepiej zachowa smak i zapach.

- jabłka 2 min/500 g (z kwasem askorbinowym)

- gruszki 2 min/500 g (z kwasem askorbinowym)

- różyczki brokuła 2 min/500 g (z kwasem askorbinowym)

- fasola 3 min/500 g

- groch 2 min/500 g

- jarmuż zamrażać tylko ugotowany

- czarne jagody 2 min/500 g

- brukselka 3 min/500 g (z kwasem askorbinowym)

- czerwone buraczki zamrażać tylko ugotowane

- czerwona kapusta zamrażać tylko ugotowaną

- szpinak 1-2 min/500 g

- agrest 2 min/500 g

- brukiew 5 min/500 g (z kwasem askorbinowym)

* Następnie przełożyć na taki sam czas do lodowatej wody! Blanszowanie nie jest konieczne w przypadku pomidorów, chrzanu, marchwi, papryki, grzybów, ogórków i ziół.

Po zblanszowaniu warzywa należy ostrożnie (!) osuszyć. Czas późniejszego przyrządzania skraca się o około 1/3.